Podstawę działania Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Wieliczce stanowi przede wszystkim ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane oraz ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego.
Zadania i kompetencje Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego
- przeniesienie decyzji o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych (art. 40 ust. 2);
- przyjmowanie zawiadomień o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych, na które jest wymagane pozwolenie na budowę (art. 41 ust 4);
- przyjmowanie zawiadomień inwestora o zmianie: kierownika budowy lub robót, inspektora nadzoru inwestorskiego, projektanta sprawującego nadzór autorski (art. 44 ust. 1);
- wydawanie postanowień i decyzji w sprawach dotyczących obiektów budowlanych lub ich części będących w budowie albo wybudowanych bez wymaganego pozwolenia na budowę, zgłoszenia bądź pomimo wniesienia sprzeciwu, a także w sprawach dotyczących robót budowlanych realizowanych w innych przypadkach niż w/w wykonywanych: bez wymaganego pozwolenia na budowę albo zgłoszenia lub w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź zagrożenie środowiska, lub na podstawie zgłoszenia z naruszeniem art. 30 ust. 1, lub w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę bądź w przepisach (art. 48-51);
- sprawy dotyczące przyjmowania obiektów budowlanych do użytkowania (art. 54, art. 55, art. 57 ust. 4, 7 i 8, art. 59, art. 59a, art. 59c ust. 1, art. 59d ust. 1, art. 59g ust. 1);
- przyjmowanie pisemnych zawiadomień o przeprowadzonych kontrolach budynków o powierzchni zabudowy przekraczającej 2000 m2 oraz innych obiektów budowlanych o powierzchni dachu przekraczającej 1000 m2 (art. 62 ust. 1 pkt 3);
- nakazanie przeprowadzenia kontroli stanu technicznego, a także przedstawienia ekspertyzy stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części w razie stwierdzenia nieodpowiedniego stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części, mogącego spowodować zagrożenie: życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska (art. 62 ust. 3);
- prawo żądania od właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego udostępnienia protokołów z kontroli obiektu budowlanego, ocen i ekspertyz dotyczących jego stanu technicznego, dokumentacji budowy obiektu budowlanego i dokumentacji powykonawczej oraz opracowań projektowych i dokumentów technicznych robót budowlanych wykonywanych w obiekcie w toku jego użytkowania (art. 65);
- wydawanie decyzji nakazujących usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości stanu technicznego obiektu budowlanego (art. 66);
- wydawanie decyzji nakazujących właścicielowi lub zarządcy, rozbiórkę obiektu budowlanego i uporządkowanie terenu, w przypadku gdy nieużytkowany lub niewykończony obiekt budowlany nie nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia (art. 67 ust. 1);
- wydawanie decyzji nakazujących właścicielowi lub zarządcy budynku przeznaczonego na pobyt ludzi opróżnienie bądź wyłączenie w określonym terminie całości lub części budynku z użytkowania w przypadku bezpośredniego zagrożenia zawaleniem oraz zarządzanie: umieszczenia na budynku zawiadomienie o stanie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia oraz o zakazie jego użytkowania, wykonania doraźnych zabezpieczeń i usunięcie zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia z określeniem terminów ich wykonania (art. 68);
- zapewnienie, na koszt właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego, zastosowania niezbędnych środków zabezpieczających, w razie konieczności niezwłocznego podjęcia działań mających na celu usunięcie niebezpieczeństwa dla ludzi lub mienia (art. 69);
- przyjmowanie kopii protokołu z kontroli obiektu budowlanego potwierdzającego obowiązek usunięcia stwierdzony uszkodzeń oraz uzupełnienia braków, które mogłyby spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska, a w szczególności katastrofę budowlaną, pożar, wybuch, porażenie prądem elektrycznym albo zatrucie gazem; przeprowadzanie kontroli obiektu budowlanego w celu potwierdzenia usunięcia stwierdzonych uszkodzeń oraz uzupełnienia braków (art. 70 ust. 2);
- sprawy dotyczące zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganego zgłoszenia (art. 71a);
- prowadzenie postępowań wyjaśniających w sprawie przyczyn katastrof budowlanych (art. 74);
- przyjmowanie zawiadomień o katastrofach budowlanych (art. 75 ust 1 pkt 3 lit. a);
- obowiązek niezwłocznego powołania, po otrzymaniu zawiadomienia o katastrofie budowlanej, komisji w celu ustalenia przyczyn i okoliczności katastrofy oraz zakresu czynności niezbędnych do likwidacji zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia (art. 76);
- obowiązek niezwłocznego zawiadomienia o katastrofie budowlanej właściwego organu nadzoru budowlanego wyższego stopnia oraz Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego (art. 76);
- możliwość nakazania właścicielowi lub zarządcy, w drodze decyzji, zabezpieczenia miejsca katastrofy oraz obiektu budowlanego, który uległ katastrofie, uporządkowania terenu lub wykonania innych niezbędnych czynności i robót budowlanych (art. 76);
- wydawanie decyzji określających zakres i termin wykonania niezbędnych robót w celu uporządkowania terenu katastrofy budowlanej i zabezpieczenia obiektu budowlanego do czasu wykonania robót doprowadzających obiekt do stanu właściwego (art. 78);
- zgłaszanie wniosków dotyczących wszczęcia postępowania w sprawie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie.